آفت کش

مقدمه

آفت کش های یا مواد کیمیاوی که برای مبارزه با موجودات مضره یعنی آفات بکار میرود نقش مهم  در زندگی روزمره بشر امروزی دارند غفلت از این مواد کیمیاوی غفلت از حقایق است هر چنذ کنترول عامل بیماری زا  ( با استفاده از آفت کش ها ) در بخش کشاورزی سودمند است ولی آفت کش ها با عث ایجاد بیماری و مرک در انسانها میگردند این مشکلات ناشی از شرایط مختلیف تماس مستقیم  و غیر مستقیم انسان با آفت کشها میباشد .

افزایش جمیعت و به دنبال آن افزایش تقاضا جهت مواد غذای کشاورزان را واداشته که میزان تولید محصولات خودرا افزایش دهند ودر پی آن تولید ومصرف آفت کش ها که سبب افزایش عملکرد کشاورزی میشوند افزایش فوق العاره پیدا نموده است ضمن آنکه   % 99   آفت کش ها ی مصرفی در بخش کشاورزی  به هد ف نرسیده و از راه های گوناگون وارد محیط زیست شده وآلوده گی شدید محیط زیست را ایجاد نموده اند .

بلند بردن سطح زراعت نیاز به راه حل های مختلیف علمی داشته واستفاده ازتخم های مقاوم وجلوگیری از امراض نباتی فکتور های عمده آن میباشد .  استفاده از مواد کیمیاوی که تاریخ کهن داشته گاهی موجب نارضای های بعضی متخصصین گردیده ولی استفاده نکردن آن در ساحه زراعت مدرن غیر ممکن میباشد  .

استفاده مواد کیمیاوی درزراعت نتائج فوری داشته دها قین را تشویق مینماید جهت جلوگیری از تخریب مزارع شان از آن استفاده نماید .ولی این را نبا ید ازخاطر دور داشت که استفاده غیر علمی و نا آگاه از مواد کیمیا وی تاثرسو بالای اکوسیستم محیط داشته ودر مزرعه نیز نتائج بر عکس خواهد داشت .

 یکی ازمبارزه مبارزه کیماوی است  که درسال ( 1975 ) میلادی قسمیکه ماشین     آلات جای نیروی انسانی  را گرفت پس باید به ادویه جات توجه خاص صورت بگیرد.

 برای کنترول افات نباتی از طریقه های مختلف کار میگیریم که یکی از ان طریقه ها کیمیاو ی بوده که بنام افت کش ها یاد میشود.

افت کش ها برای انسانها مفید اند زیرا حشراتیکه به نباتات خساره میرسانند کنترول مینماید ولی همینکه افت کش ها  حشرات را میکشند انسانها رانیز کشته میتوانند لذا استفاده محفوظ از افت کش ها باید جزعمده هر مرتبه دواپاشی واستعمال ان باشد لیکن باوجود دقت واحتیاط لازم حوادث زیاد واقع میشود زیرا استعمال کننده گان معلومات کافی درمورد افت کش ها و استعمال درست ان ندارند و همچنان از زهریت وعواقب ان خبر ندارند و اگر بعضی قوانین رابفهمندوانرا درموقع ادویه پاشی یا استعمال مراعات نمایند میتوانند از خطرات که از ناحیه افت کش ها برایشان واقع میشود جلوگیری نمایند .

تاریخچه آفت کش ها

ادویه جات ها مواد کیمیاوی هستند که علیه امراض وآفات استعمال میشود .حیوانات که

افات وامراض را به وجود میاورد عبارتند از ،حشرات ،کنه های حیوانی ونباتی ،علفهای

هرزه ، پرنده گان ،امراض گیاهی مانند قارچها ،باکتریا ،ویروس ها ، جونده گان خزنده

گان وغیره باعث تقلیل حاصلات درمزرعه است  ونیزموش های خانگی وموش های

صحرائی نیزباعث تقلیل محصولات میگردد . یک تعداد آفت کش ها به شکل مصنوی ویک

تعداد آنها به شکل طبعی وجود دارد درحال حاضربیش  ( 1175) ادویه وجود دارد در

 سال(1999 ) درحفاظه محیط زیست امریکا  به ثبت رسيده ،ازآنجمله (426) آن

علف كش ،(335)حشره كش وبه تعداد (410) قارچ كش .ونيزادويه جات نظربه مو

ثريت آن جلب توجع شهرنشنان رابه خود جلب كرده است مانند استعمال بالاي مگس ،

كنه ،حشرات گزنده ،موش ها ،كيكها وغيره ضرورت دارد . درسال (1845-1851)

خساره سيب كچالوتوسط قارچ( (Phytophthor infestansدرايرلند قحطي كچالوبه

وجود  آمد كه امروزاين بيماري به نام Late bliyht ))يعني سوختگي شاخ وبرگ كچالو

يادميشود .درنتجه اين قحطي تقريبأ يك مليون نفربه حلاكت رسيده است . درسال 1930

تقريبأ( 30)ملون تن محصول خساره مند شد .ودرسال (1954) سه مليون تن گندم را در

ايالات متحده كاناداخساره مند كرد ،(65) ميليون نفرازاثر مريضي سياه ،طاعون سياه ،

زردي رنگ پريده گي طا عون خياروغره امراض كه توسط كيك انتقا ل ميكند توسط

ادويه جات ازبين رفته ميتواند ،خساره آفات درجهان سا لا نه بيش از(75) ميليارد دالر

ميبا شد  . (3)

عملیات اولیهء کنترول آفات  اغلب  بر پا یه تصوف واعتقاد به خرافات  استوار بود .

اما به تدریج  وطی یک دوره هزار ساله  ازطریق میتودها ی آزمایش وشیوهای   مفید وسود مند  چندی شناخته شدند که بعضی از آنها  درحال حاضر هنوز با موفقیت بکار گرفت میشوند  .   (5)

سامریا ن   2500 سال قبل از میلاد  از ترکیبات گو گرد ی جهت کنترول حشرات و کنه های زیان آور استفاده می کردند  .  تا  1200  سال قبل از میلاد  ، هزاران ما یل  به طرف شرق در کشور چین ،سموم گیاهی حشره کش(مانند حشره کش های کنونی ) جهت مصارف تدخین (دودکردن)،تکوین یافته بود .

چینی ها هم همچنین ازگچ وخاکستر چوپ برای جلو گیری وکنترول آفات انباری وخانگی استفاده می کردند . (5)

جالب توجه است  که چینی ها ،چندین قرن  قبل ازمیلاد مسیح نقش مفید  دشمنان ،

طبعی  وارزش زمان  بندی کشت نباتات را جهت  رهائی  از طغیان آفات شناخته بودند . (5)

استفاده ازشیوه ها ی مشا به  در میان رومیان  ویونانیان  هم عصر چینی ها نیزرایج  ومتداول  بود.

Homer  در  950  سال قبل از میلاد ، اهمیت سوزانیدن را در کنترول ملخها ذکر کرده است.  (5)

Herudotus  در  450 سال قبل از میلاد  استفاده از پشه خانه ها وایجاد خوابگاههای رفیع جهت رهای از پشه ها را متذکر شده است. استفاده طولانی یونانیان  از مواد تدخینی  توسط   ارسطو در 350  سال قبل از میلاد  بیان شده است و200  سال قبل ازمیلاد  Roman Cato استفاده از نفت پاش ها ،نوار های چسپند هء روغنی و قیری ،زوغن و خاکستر  پماد های قیری  وگوگردی را درکنترول آفات گزارش کرده است. (5)

Ko Hung  بزرگترین کمیا گر قرن چهارم میلادی  مصرف آ رسنیک سفید را در روی ریشه های برنج به هنگام نشاء کاری  این گیاه  به منظور حفظ  وحراست آنها در برابر حشرات زیان آور  توصیه می کند .

چینی ها  برای کنترول شپش از مس وگوگرد  استفاده می کردند. در حالیکه چین  به پیشبرد شیوه های کنترولآفات استمراری می بخشید ،روشهای کنترول آفات  اروپائیان،قرنها پس ازسقوط امپراطوری روم بطور فزاینده  بر مبنائی اعتقادات مذهبی،خرافات  وفتوای شرعی قرار داشته  وکمتر بر پایه شناخت  بیو لوژیکی استوار بوده است.  (5)

مثالهای زیر  نقل از  Dethier   سال 1973 مبین این امر می باشد

1:-طی سالهای 571 الی 630 میلادی :-

پیروان اسلام ،دعاهای حضرت محمد (ص) راجهت حفاظت مزارع خود از گزند ملخها،روی تیر های چوبی نصب ودر مزارع  قرار می دادند.

2:- در سال 666  میلادی :-

Magnus  رئیس کلیسای فلوسن ملخها و سائر آفات را  با عصای کلمبیای  دفع می کردند  (5)

آفت چیست؟

طوریکه هویدا است عوامل برهم کننده تعادل طبعی نباتات مزروعی که در زراعت ایجاد خسارات   می کنند به دو گروه تقسیم گردیده است:

1ــ عوامل غیر زنده: مانند سرمازده گی ، گرمازده گی ، الماسک ، بارنده گی بـیموقع ، کمبود مواد غذائی، نامساعد بودن شرایط خاک وغیره.

2ــ عوامل زنــــــده: شامل ویروسها ،بکتریا ها ، قارچها ، نیماتودها، نباتات عالی طفیلی ،کنه ها حشرات و سایر جانوران .

در حفاظه نباتات این عوامل را بسته به نوع عوارضی که در نبات ایجاد می کند به دو گروپ تقسیم مینمایند:

الف ــ عوامل مرض زای نباتی :

 که شا مل عوامل جوی، کمبود مواد غذائی ، بکتریا ، قارچها، نیماتود ها وغیره می باشد این عوامل در صورتیکه عفونی باشند  میکروسکوپیک اند.

عوارضی که در اثر این عوامل در نبات ایجاد می شود معمولاّ فیزیولوژیک هستند  بد ین معنی  که در اثر این عوامل اختلا لا تی در جذ ب ، ساختن مواد غذای ویا فعالیت ها حیاتی ایجاد می شود و نبات مریض در اثر نارسایی ها فزیولوژیک از پا  در می آید. (2)

ب ــ آفــــات: 

حشرات ، کنه های نباتی ، راب یا حلزون ها ، هزارپایان، جونده گان (موشها ) وسایر مهره داران زیان آور را جز، این گروپ طبقه بندی می کنند.

خساره  این دسته ا ز عومل غالباّ همرای با از بین رفتن قسمتی از نباتات ما نند  ساقه، ریشه، پوست، چوب ویا میوه می باشد که در اغلب موارد ضایعات داشته ونبات دفعتاّ از پا در می آید ویا مزرعه ویا در مد ت کوتاهی از بین می برد ، باید دانست که نمیتوان این دو دسته از عوامل را بطور کامل از هم جدا کرد، زیرا شپشک های نباتی و کنه ها که جزء آفات به حساب می آیند ، فزیولوژیک است عبارت از بعضی ا ز عوامل مرض زای نباتی مانند سیاه قاق گندم وسرطان طوقه درختان میوه (نوع مرض بکتریائی ) که با از بین رفتن قسمتی از نسج نباتی همراه است به علاوه بعضی از عوامل مرض زای نباتی مانند فیوزاریم، نباتات میزبان خود را به سرعت از پا در می آید در چند ین  کتب و نشریات مجموعه آفات و عوامل مرض زای نباتی وگیاهان هرز ه نباتی Plant Pest می گویند.  (7)

 اهمیت آفــــات وزیــــان آنها :

نباتات منبع عمده غذائی در جهان محسوب می شود آنها با )80000 تا 100000( مرض که به وسیله ویروس ها، باکتریا ها، مایکوپلازماهای نیمه زنده، ریکتشیاها ، قارچها ، الجی ها ، نباتات طفیلی به وجود می آید از جمله (30000( نوع گیاهان هرزه که تقریباّ ((1,800 نوع ا ز آنها زیان اقتصادی دارند (3000( نوع نیماتود که به محصولات زراعتی حمله کرده و بیش از (1000) نوع از آنها باعث خسارات می شود و بالغ بر) 800000) نوع حشرات که در حدود) 10000( نوع از آنها سبب ضایع شدن نباتات می شوند ، در رقابت هستـند. (6)

تعجب آور اینکه در حدود 3 /1 حصه از محصولات غذایی دنیا به وسیله آفات در طول دوره های رشد، برداشت و ذخیره نموده از بین می رود بر طبق امار سازمان خورا که و زراعت جهانی (FAO)  بشر سالانه بیش از(4.8) میلیارد دالر فقط خسارات آفات به خصوص حشرات را تحمل می کند و سالانه در حدود )130 میلیون تن) غلات که غذ ایی حدود یک میلیارد نفر در سال است، در اثر آفات و عومل مرض زای نباتی از بین می روند.  (6)

امریکایها در روز معاد ل دستمزد یک میلیون نفر به حشرات باج می دهنـد و میزان خسارات حشرات در سال بیش از 35 میلیارد دالر برآورده شده است. میزان خسرات آفات و عوامل مرض زای نباتی در کشور های آسیائی (36.34 ) فیصد و برای تمام جهان (32.8) فیصد است. (5)

در جمله آفات زراعتی ، حشرات به دلیل داشتـن گونه های مختلف باعث خسارات بیشتر می گردد. به طور نمونه ملخ ها از دیر باز فاجعــه جهانی تلقی شده است ، طبق محاسبه هر ملخ حدود(1.5) گرام وزن دارد و در موارد طغیان در هر کیلومتر مربع(200) میلیون ملخ شمرده شده که وزنی در حدود (5000) تن را تشکیل می دهند. از طرفی هر تن ملخ  روزانه  غذایی (250) نفر را از بین می برد. ملخ های مـتذ کره در هر نسل (45 ــ30)روز غذا می خورند لهازا ملخها با تراکم فوق طی یک نسل معادل (50) میلیون انسان غذا می خورند. به همین اساس است که مسئله کمبود مواد غذایی از جمله پرابلم های عمده است از جانب د یگر  میزان رشد تولید محصولات غذایی کافی نبوده و به نسبت از د یاد جمعیت افزایش نمی یابد  وگفته می شود  که کره زمین می تواند تنها جمعیت فعـلی روی زمین را غذا بدهد و آینده بشر یت از نگاه  تامین غــذا وپوشاک مبـهم به نظر می رسد. این یک بار تلا شهای عمده در سالهای اخیر مبارزه با این مشکل است بالا بردن تولید در واحد سطح منطقی ترین واصولی ترین کاری است که در جهت افزایش تولیدات زراعت می توان انجام داد، خاصتا در شرایط مملکت ما که در اغلب موارد میزان تولید  زراعتی در واحد سطح از مصـارف در کشور های پـیـشرفته محیط کشت ، آبیاری و مبارزه با آفات و امراض نباتی از اهمیت خاصی برخوردار است . (2)

آفت کش ها (Pesticides)

 :

تعريف:  آفت كش ها مواد كيميا وي تحريك كننده رشد گياه ،تنظيم كننده رشد ، برگ

ريزها ،خزان كننده ها ويا مواد كه خشك شدن گياه را ترشح ميكند ياد ميگر دد .

تعريف :مختصرآن :آفت كش ها عبارت ازنوع ادويه است كه عليه امراض نباتي استعمال

ميشود .Pestecideبه معني كل شاميل مواد كيميا وي است كه درمبارزه باحشرات ،

قارچها ،گياه هرزه ،الجي ها،جونده گان ،كنه ها، نيماتود ها ،بكتريا ،وغيره استعمال

ميشود .(3)  

با وجود آنکه چند ین نوع از آفت کش ها دارای منشا نباتی بوده و بطور طبعـیی استخراج می شوند ولی بیشتر آنها مصنوعی می باشد، سازمان حفاظت محیط زیست EPA(Environmental Protection Agency) در سال (1984 م) بیش از (975) نوع آفت کش  را ثبت نموده که از این میان (240) نمونه گیاه کش (385) نوع حشره کش  (170) نوع تار قارچکش و(210) نوع ضد عفونی کننده بوده اند  این مواد به (250) شکل با ترکیب فروخته می شــــد.  (3)

طبق ساده ترین تعریف آفت کش ها مصنوعی عبا رت از موا دی اند  که بوسیله انسان داخل آزمایشگاه یا کارخانجات کیمیاوی ساخته می شود. روشهای کنترول آفات به طریق غیر کیمیاوی بارها به شکست همراه بوده است در حال حاضر با کوششهای زیادی که بعمل آمده است. استفاده از مودا کیمیاوی بطور تلفـیـقی با طرز د یگر مبارزه تنها راه علاج می باشد. این نوع مواد کیمیاوی که آفات را از بین می برند تحت عنوان آفت کش دسته بندی می شوند، هر چیزی که آفت را می کشد عبارت از آفت کش (Pesticide) می باشد به عباره د یگر  ترکیبات کیمیاوی که در مبارزه علیه آفات و امراض نباتی ، گیاه هرزه آفات ومکرورگانیزم های  که سبب خساره محصولات  صنعتی شده و همچنان برای مبارزه علیه پرازیتهای وناقلین امرا ض مهلب و خطرناک انسانی و حیوانی استعمال می گردند بنام آفت کش ها یاد می گردند.

کلمه آفت کش ممکن است برای فردی حشره کش مالا تایون  وبرای شخصی دیگر علف کش دالپان  و برای باغـداران  دیگر قارج کش مـئب را تزاعی کند . اگر چه از الحاظ  نحوه استفاده و طرز تاثیر ، این سه نوع ماده تفاوت دارند ولی همه ای اینها آفت کش هستند ، آفت کش تمامی این موارد را در بر می گیرد و نظربه عنوان تنها کشنده آفت تشریح شده است کلمات عمومی که در آخر شان به (Cide) ختم شوند ، از ریشه لاتینی (Cida) به معنی کشتن گرفته شده اند.آفت کش ها را به تقسیمات از قبیل قارچ کش (Fungicide) حشره کش(Insecticide) تقسیم بندی می نمایند  (3)

اصطلاح آفت کش ها فقـط در برگیرنــده  تمام آفتکش های  که  مصرف عمومی دارند  بلکه گروهی ا ز موا د کیمیاوی را که باالفعل آفات رامی کشند ، نیز شامل می شود (3)

مشخصات آفت کش ها

آفات هاي مختلف آفت كش هاي مختلف داشته وطرزاستعمال ادويه به طريقه هاي

 مختلف صورت ميگيرد . مثلأ آفات كش به معني حشره كش ،قارچ كش ،علف كش،

نيزذكرميگردد .واژِِِه كه درآنها استعمال ميگردد پسوند Cides دارد . يعني آفت كش

Pesticidesبه معني كشنده آفات است .  (3)

Pestecides :

پيستي سايد ها به (13) بخش تقسيم شده است .كه چندين دانه آن درزراعت قابل اهميت

است كه عبارت اند از.

1- Insecticides : حشره كش ادويه است كه عليه حشرات استعمال ميشود.مانند شپشك

ها،زنجيره ها ،مگس ها وغيره مورد استعمال دارد .

2-   Rodenticides:عليه جونده گان استعمال ميشود .مانند حشرات كه دهن جونده دارد

3- Herbicides: عليه گياهان هرزه استعمال ميشود.مانند گياهان كه مخالف خواست

دهقان ميرويد .

4-Tickicides :درمبارزه عليه كنه هاي حيواني ونباتي استعمال ميشود .

5- Algicides :عليه الجي ها استفاده ميشود .مانند نباتات آبي سبزدريائي

6-Fungicides :عليه قارچها استفاده ميشود .امراض قارچي مانند سرخي ،موزايك 

انگورججلداغ انگور وغيره موارد استعمال دارد .

7-Nematicides :عليه نماتود ها استعمال ميشود .مانند كرم باريك وكوچك كه درزمين

موجود است وباعث امراض مختليف زيشه ميگردد .

8-Bactericides :عليه بكتريا استعمال ميشود .مثلأ حيوانات كوچك ميكروسكوپيك

 است. (3)

طبقه بندی آفت کش ها:

آفت کش ها(Pesticides) از نظر ترکیب کیمیاوی ، ساحات قابل تطبیق و همچنان از نظر طروق نفوذ  در ارگانیزم و مشخصات تاثیرات آن طبقه بندی می شوند.

از نظر ترکیب کیمیاوی سه گروپ اساسی آفت کش ها را مجزا ساخته اند.

1.    مرکبات غیر عضوی(مرکبات سیماب، فلورین، باریم، سلفر، مــس وهمچنان کلوراتهای بوراتـها).

2.    آفت کش های نباتی، منابع بکتریائی و منابع قارچها(پـیـرترینها،ترکیبات باکتریايی و ترکیبات قارچی ، انتی بیوتیک ها  و نبات کش ها(Phytocides).

3.    مرکبات عضوی:این گروپ آفت کش ها دارای گروپهای زیاد بوده که فعالیت فزیولوژیکی قوی را دارا می باشد  مانند:

مرکبات  عضوی کلورین دار(هکزا کلور سایکلو هکزان، پولی کلورپـنـین، پولی کلورکام فین، هپتا کلور، تیودان، دیلور وغیره).

مرکبات  عضوی فاسفورسدار(دی کلوروفوس، گارد وتا، کلوروفوس، میتافوس، میتایل نایتروفوس، ترای کلورو میتافوس ــ3 ، بروموفوس، میتایل مرکپتافوس، کاربوفوس، ایلسان (سید یال)، فتالوفوس فوزالون، فوسفامید وغیره).

مشتقات کاربامین ها،  تیزاب های دی تایوکاربامینهاا(سیوین ، پایریمید ین، Eric ــ کلور، کاربین ، بیتانول، ایپتام، تیلام، زینب ، پولی کارباسین، تیرام وغیره).

مشتقات نیتروفینول ها DNOC ، اکریکس، نیترافین، کراتان، مور و سید، فتالی میدها (کپتان، فتالان). ( 7 )

روغن های معد نی

مرکبات عضوی سیماب( گرانوزان، میرکوران ، وغیره ) سرخط کیتون ها (دی کیتونهای حلقوی. (7 )

مشتقات یوریا

ترایزین های متـناظر وغیره.

تمام ترکیبات کیمیاوی آفت کش ها از نظر  ساحات قابل تطبیق به گروپها آتی تقسیم می شوند: حشره کش ها(Insecticide) برای د فاع و حفاظت نباتات از حشرات مضره (7)

 حشره کش ها و کنه کش ها (Acaricide) برای  حفا ظه نباتات از کنه های مضره

 کنه کش ها(Insectoacaricides) برای حفاظه همزمان نباتات از حشرات و کنه های مضره. (7)

تخم کش ها(Ovicides) برای نابود ساختن تخم های حشرات.

کرم کش ها(Larvacides) برای از بین بردن ونابود کردن لاروا ها ی حشرات و کنه ها.

حلزون کش ها  (Mullicides) برای حفاظت نباتات  از حلزون ها.

نیماتود کش ها(Nematocides) برای حفاظه نباتات از نیماتود ها مضره.

جونده کش ها(Rodenticides) برای مبارزه علیه جونده های مضره.

قارچ کش ها (Fungicides) برای حفاظت نباتات از امراض  قارچی.

باکتریا کش ها(Bactericides) برای حفا ظه نباتات از امراض بکتریایی.

گیاه کش ها (Herbicides) برای از بین بردن گیاها(گیاه هرزه، مسموم کننده ) نباتات.

بته کش (Herboricides) برای از بین بردن نباتات بوته ای ، چوبی.

الجی کش ها (Algicide) برای نابود ساختن الجی های آبی مورد استفاده قرار می گیرد. (7)

 طبقه بندی آفت کش ها از نقطه نظر ساحات تطبیق نیز لازمی است ، زیرا بسیاری از آفت کش ها تاثیر عمومی را نشان می دهـند، چنا نچه یک عــده آفت کش ها هم کر مها و هم کنه ها را متضررمی سازد.  بطورمثال میتایل نیتروفوس وکاربوفوس هم بنام حشره کش و هم بنام کنه کش یاد می شود به این منظور اصطلاح حشره کش و کنه کش به آنها استعمال مگردد. (7)

 همچنان بسیاری ترکیباتی وجود دارد که امراض قارچی آفت حشراتی و کنه ها را از بین می برند (بطور مثال کارتان مرد ستـند تر کیبات سلفر وغیره)  این نوع ترکیبات اصطلاح کنه کش و قارچ کش استعمال می گردد بسیاری گیاه کش ها در اثر افزایش مقدار یا دوز آن بوته ای یا چوبی را از بین می برند این گونه مرکبات بنام اربوری سید ها مسما گردیده اند.

 آفت کش ها در  نظر داشت جذ ب و نفوذ شان در ارگانیزم از طریق امعا تماس و یا شکل فومیگنت نیز طبقه بندی می شوند  این طبقه بندی امکان آنرا میسر می سازد  تا در باره قد رت نفوذ ذ رات در ارگانیزم و در نهایت راجع به میتود های استـعـمال آنها قضاوت نمود. (2)

حشره کش های معده ئی یا امعائی درصورت دخول با مواد غذائی در ارگانیزم سبب مسموم شدن حشرات می شوند. (2)

حشره کش های تماسی   در اثر  تماس با قشر جلد سبب مرگ حشرات می شوند.

فومیگانت ها عبارت از مواد کیمیاوی می باشند که از طریق لوله های تنفسی به شکل گاز یا بخار در وجود حشرات و حیوانات  نفوذ می کنند . (2)

این گونه آفت  کش ها از طریق ارگانهای  تنفسی بداخل جـسم حشرات وکنه ها  شده از ینرو بنام حشره  کش ها و کنه کش های فومیگنی  یاد می شود طبقه بندی متزکره تا یک اندازه شرطی می باشد زیرا بسیاری آفت کش ها تاثیرات تماسی ، معده يی و فومیگنتی را نشان میدهند بطور مثال هکزاکلورین، هپتاکلور وغیره.

تما م آفت کش ها همچنان بدو گروپ بزرگی تقسیم می شوند. (2)

یکی آفت کش های تماسی یا  ارتباتی دیگری آفت کش های  انتقالی سیستمی آفت  کش های تماسی آنها اند که سبـب تخریب و مرگ ارگانیزمهای مضره در اثنای تماس با آنها می شود. (2)

آفت کش های انتقالی به آنهای اطلاق می گردد که توانایی نفوذ در انساج نبات را داشته و در نتیجه نفوذ در نبات سبب مرگ ارگانیزم مضره می شود (نبات یا گیاه هرزه ، محرک مرض، آفت).(2)

گیاه کش ها از نظر مشخصات و تاّ ثیر خود به گیاه کش های انتخابی و عمومی تقسیم می گرد ند در حال حاضر برای حفاظه نباتات بسیاری مواد فعال بیولوژیکی استحصال و استعمال آنها تحت مطالعه و تحقیقات قرار داشته که از جمله گروپ های ذ یل مشخص گردیده است.(7)

فیرومونها: عبارت از مواد اند که توسط حشرات در محیط ماحول برای تاثیر آنها روی حشرات دیگر و یا بالای حیوانات دیگر افراز می شود. (7)

جلب کنندها: عبارت از مواد اند  که بوی و ذایقه آنها حشرات و حیوانات را بوی خود جلب می کند. (7)

دورکننده ها: عبارت از مواد اند که حشرات از آنها دوری می نمایند.

مانع کننده ها : عبارت از موادی عضوی یا غیر غضوی بوده که به اشکال مختلف کیمیاوی به ملاحظه میرسد و یا محصولاتی میتابولیزم حجرات اند که تحت تاثیر آنها قسماّ یا کاملاّ فعالیت انزایم ها یا عملیاتی تعویضی ارگانیزم زنده برهم می خورد .

عقیم کنندها: عبارت از مواد کیمیاوی به انواع مختلف بوده  که در اثر تزریق ارگانزیم قابلیت تولد و تناسل را از دست می دهد. (7)

هورمون ها: عبارت از مواد اند که فعالیت بیولوجیکی زیاد را دارا بوده، در داخل ارگانیزم تولید گردیده ودر تیظیم فعالیت های ارگانیزم رول دارند(مثلاّ در حشرات سبب تبد یل شد ن آنها از یک مرحله به مرحله دیگر می گرد ند). (7)

انتی فیدانتها: عبارت از مواد اند که تغــذ یه حشرات را ما نع گردیده و تاثیرات مخصوص را از خود نشان می دهد. (7)

برگریزن ها: عبارت ازترکیبات اند که سبب ریختن برگ ها می شوند.

خشک کننده هان: عبارت از ترکیبات اند که خشک شدن نباتات را از طریق ریشه ها صورت می بخشند. (7)

تعویق دهنده ها: عبارت از ترکیبات اند که هماهنگی نموی نباتات را کاهش می دهند و موجب کوتاه شدن ساقه ها و جوانه ها می گرد ند.( 7 )

تمام آفت کش های که توسط صنایع کیمیاوی تولید و به بازارعرضه می گردند ازنظر مشخصات باید مطابق معیارهای استـند رد بوده وشامل نام دقیق ترکیبات(نام کیمیاوی ونام مختصرتجارتی ) ترکیب، شرایط تخنیکی تهیه آ ن، محتویات ماده فعال ، رطوبت،(LD₅₀₎  طرق انتخاب نمونه برای انالـیز و میــتود های انالـیز ماده فعال ، ترتیب بسته بندی و شرایط نگهدری و طرز اسـتـعمال باشند ( 7 )

نامگذاری آفت کش ها:

آگاهی ا ز آفت کش ها ، مستلزم دانستن نامها و طریقه نامگذاری آنها است بطور مثال نگاهی به حشره کش مالا تـیون می افگنیم. مالا تیون(Malathion) نام عمومی برای  این ترکیب است نام های عمومی رسماّ به وسیله جامعه حرفه ای  علمی انتخاب و سپس به وسیله سازمان بین المللی استاندارد به تصویب میرسند .(3)

نامهای عمومی حشره کش ها بوسیله  انجمن حشره شناسی، گیاه کش ها توسط انجمن کار شنا سان  گیاه هان هرزه و قارچ کش ها به وسیله انجمن کارشنا سان امراض  نباتی انتخاب می شوند. نام  اختصاصی این سم سیتیوان( Cythion) نام تجارتی آن بر اساس ترکیبات مختلف به وسیله سانده گان انتخاب میشود که متفاوت است به عنوان مثال(Cythion) نیز به نامهای (Malmaspray,Malmar,Zithiol) و غیره نامیده میشود. (3)

جهت اجتناب از سر درگمی در استفاده از چند ین نام تجارتی برای  هر حشره کش، نامها ی عمومی أن  نیز ذکر می شود. (3)

نام کیمیاوی(Diethyle mercaptosusccinate , S – ester O,O – dimethyle phosphoro dithionte)طویل می باشد. (3)

 این نام به اساس قواعد کلی نا مگزاری مجله (Chemical Abstract) که یک نشریــه علمی معتبر بوده و مورد قبول استاندارد جهانی بـه منظور تعین اساسی کیمیاوی آفت  کش ها می باشد، مورد استفاده قرار گرفته است.ذکر نام کیمیاوی بروی

ورقه لیـبـل تمام آفت کش ها ضروری  پنداشته می  شود .(3)

ترکیبات آفت کش ها:

آفت کش ها برای بهبود هر چه بیشتر خواص ، همچـون خواص استعمال ، کاربرد، تاثیرات مصووب بودن و خاصیت تذخیری خوب ساخته می شوند بعد از آنکه آفت کش در شکل تقریباّ خالص و بصورت ماده صنعتی(گیاه کش ، حشره کش ، قارچکش و غیره) تهیه شد، مرحلهّ آماده سازی، آ ن میباشد ،یک حالت فزیکی از آفت کش بوده که جهت مصرف بفروش می رسد. ماده صنعتی ادویه زهری ممکن است در کار خانه تولید کننده تهیه شود.(3)

آفت کش ساخته شده تحت نامی که شرکت تولید کننده به آن داده است یا امتیاز ساخت آنرا به شرکت دیگری  و گذار کرده است، بفروش میرسد.

مرحله آماده سازی آفت کش ، مرحله ایست از ترکیب یک آفت کش که در جـهت بهبود خواص ذخیره، استعمال ، کاربرد، اثرات یا مصوونیت آن مراحل متعد دی را گذارنده است معمولاّ این مرحله به زمان تولید ماده تجارتی قبل از استعمال آن اختصاص دارد.  آخرین مرحله، رقیق کردن و استفاده از ادویه در وسایل ادویه پاشی را شامل می شود.(3)

آ فت کش ها با آزمایش ها ی مناسب و صحیح مورد قبول مصرف کننده قرار می گیرد این آفت کش ها باید از لحاظ درجه تاثیر، بیخطر بودن و سهولت کاربرد مورد توجه قرار گیرد.(3)

آفت کش ها را به چند ین شکل آماده می سازند که باید از لحاظ خاصیت ذ خیره، بیخطر بود ن برای شخص استفاده کننده و محیط زیست، سهولت کاربرد با وسایل موجود و نیز از نظر اقتصادی ، رضایت بخش باشد البته این مسله همیشه به این ساده گی نیست بلکه به خواص فزیکی و کیمیاوی ماده موثر آفت کش بستگی دارد.بعنوان مثال بعضی مواد در حالت خام یا در شرایط ماده صنعتی بصورت مایع هستند و بعضی جامد و تعداد از آن ها در شرایط  وجود هوا، نور آفتاب با دوام بعضی ناپایدار اند، تعدادی مفر و عده غیر مفر اند. تعداد در آب و بعضی در روغنیات قابل حل هستند بعضی آنها مانند  حشره کش(Carbaryl) (سوین) در آب ورغنیات قابل حل نیست، این خصوصیات برای ساخت ماده زهری مشکلا تی را بوجود می آورند، آفت کش ها به اشکال مختلف عرضه  و خریداری می شوند.(6)

هر شکل و ترکیب(Formulation) آن دارای مشخصات خا ص بوده که آن را در شرایط و حالات خاص و موثر یا غیرموثر می سازد. معلومات در باره شکل و ترکیب آفت کش ها نه تنها در  قسمت  انتخاب موثرترین آفت کش ها در حالت خاص کمک می کند. بلکه مشکلات ذخیروی ومحافظتی را که بعضی ا شکال آفت کش ها باخود همراه دارد. نیزتشخیص ودرک  میگرد د.(6)

اجزای ترکیب آفت کش

اجزای فعال: عبارت از ماده کیمیاوی در  آفت کش ها است  که اصل عمل را انحام میدهد. آفت کش ها همچنان دارای اجزای اند که غیر فعال بوده ودر کشتن آفات بااجزای فعال هیچ کمک کرده نمیتوانند. اینها بنام اجزای غیر فعال  یاد میشوند در صورتیکه اجزای فعال یگانه جز می باشد که اصل هد ف را براورده می سازد ، پس چرا موجودیت اجزای غیر فعال در آفت کش ها ضروریست؟ (3)

اجزای فعال معمولا،  قابل  استعمال نمیباشند آنها باید با اجزای غیر فعال مخلوط شوند تا موثر گرد یده و بصورت آسان مخلوط و تطبیق گر دند مخلوطی از اجزای فعال و غـیر فعال بنام یک ترکیب یا(Formulation) یاد می شود.(3)

Formulation: انواع وترکیبات (فارمیولشن) افت کش ها زیاد اند، بعضی اوقات عین افت کش به چـند ین شکل وترکیب موجود میباشد. اجزای فعال با ترکیب های مختلف اجزای غیر فعال یکجا گردیده، این اشکال ترکیبات مختلف را میسازد.

بصورت عموم، آفت کش ها بد و شکل و ترکیب عمده طبقه بنــدی و تولید میگرد ند:

 ترکیب مایع و ترکیب جامد (خشک) آن : قبل از بحث روی این در موضوع لازمیست تا با اصطلاحات محلل و محلول معلومات داشته باشیم.(3)

محلل: مایع یا سایر مواد یکه قدرت حل کردن یکماده جامد یا خشک را داشته باشد   بنام محلل یاد می گردد محلل ها اشکال جامد مواد را به مایع تبد یل می کنند.  

محلول: عبارت از مایعی است که در نتیجه حل شدن مواد جامد در یک محلل بد ست می آید محلول ها از مخلوط کردن یک مایع در مایع دیگر و حتی با یک غاز بدست می آید. محلول همیشه محصول همین مخلوط ها است.(3)

 ترکیبات یا فارمیولیشنهای   مایع:

معمولترین ترکیبات مایع عـبارت از

 (Emulsifiable – Concentrates, Aerosols) گازات مایع (Liquified gases) و محلول ها.                                          

ایروسولها :(Aerosols ))):

د و نوع ایروسول وجود دارد.

 دریکنوع آن اجزای فعال کیمیاوی در محلل مفر، حل شده ودر یک جعبه معه یک گاز تحت فشار جا داده شده که بحیث یک دور کننده آفات عمل می کنند.

باز یا فعال ساختن مجرای آن توسط د ست  باعث  آزاد شد ن محلو ل  بشکل قطرا ت بسیار کوچک می شود. در نوع دیگر ایروسول ، عین قسم محلول کار رفته ولی قطرات مایع از طریق  یک ماشین بشکل غبار رها میگرد د. در هر د و صورت محلل معمولاّ تیل دیزل می باشد . (3)

Emulsifiable Concentrates: ایملشن یک تعلیق (Suspension) کلوئیدی مایع در مایع است آب و تیل بصورت عادی باهم مخلوط نمیگرد ند ولی اگر یکمقدار دیتر جنت یا صابون در مخلوط تیل وآب علاوه گرد د یک تعلیق (Suspension) کلوئیدی تیل و آب بوجود می آید. (3)

این تعلیق مایع در مایع  بنام ایملیشن یاد شده و صابون یا دیترجنت بنام سازنده ایملشن یا(Emulsifier) یاد می گردد. حشره کش های (Emulsifiable Concentrates) EC شامل یک محلول حشره کش در یک محلل پطرول و یک (Emulsifier) می باشد، و قتیکه با آب مخلوط گردد. ایملشن را می سازد. مخلوط  باید همیشه شور داده شود، در غیر آن در زیر تانکی دواپاش رسوب میکند.(3)

Flowables Concentrates or flowables))(:(FW  Flowables یک پودر قابل تر شدن است که با یک محلل(Surfactant) مخلوط گردیده است. مانند پودر قابل ترشدن ، با آب یک تعلیق(Suspension) را می سازد. این تعلیق بایـد بصورد متواتر شور داده شود در((Flowables ها نسبت آب یا (1:3) (Concentrate) بوده در حالیکه در پودر قابل ترشدن این نسبت(1:6) می باشد (3)

گازات مایع شده:  بعضی گازات در تحت فشار به مایع تبدیل می شوند آفت کش های که دارای اجزای فعال بوده و دارئی این چنین خاصیت باشد ، در تحت فشار ذ خیره می گردد. این ها نیز گازات مایع شده می باشد . اجزای فعال دیگری آن در ظروف عادی بحالت مایع باقی می ماند و بمجرد استعمال به گاز تبد یل می شود.(5)      

 محلول ها(Solution): دوگروپ اساسی محلول های وجود دارد. محلول های که غلظت زیاد (High Concentrates) دارد و محلول های کم غلظت ((Low Concentrates آنهایکه دارای غلظت زیاد اند ، دارای مقدار زیاد اجزای فعال  اند ، و ممکن تنها اجزای فعال داشته و ترکیب خود دیگر اجزا نداشته باشد . آنها ی که دارای ،غلظت کم اند، دارای فیصدی کم اجزای فعال بوده.و معمولاّ در تیل مخلوط می شوند تا یک محلول را بسازند. محلول ها بصورت مخفف به حرف(S) نوشته می شوند. ترکیبات یا فارمولشن ها ی خشک معمول عبارت از طعمه ها ، گرد، دانه های خورد  پودرهای قابل حل و پودر قابل ترشدن می باشد.(5)

طعمه ها (:(B)(Baits طعمه ها آفت  کش های اند  که بامواد د یگری که آفات آنها را می خورند مخلوط می گردد . آفات بخاطری طعمه ها را می خورند که ذایقه خوب داشته و بعد اّ با موجودیت افت کش  در آن به آسانی می میرند. اجزای فعال اکثر طعمه ها بسیار کم است. چند ین نوع از انواع طعمه ها جهت مصرف در باغات و منازل بفروش می رسد. (5)

از قبیل  طعمه های که برای کنترول ملخ ها، مور های لشکری ، حلزون ها، راب ها  ، زنبور ها، زنبور ها درشت(Hornets) چرچرک ها، مادر کیکان و موشها خانگی و صحرائی بکار می روند. طعمه را در باید جای مناسب قرار داد تا فقط در دسترس نوع مورد نظر قرار گیرد  . استفاده  از مواد  فوق العاده  زهری و مقدار خیلی کم  و غالباّ د ر

چند ین نو بت، بدون این   که به محیط آسیبی وارد کند ، کاملاّ مطمئین می باشد .(5)

دانه های خورد ) Granular Pesticides): ترکیب یا فورمولشن دانه یی ها(Granular) طوری ساخته می شود که اجزای فعال آن بشکل مایع بالای دانه                        ها(granule) یا ذ رات درشت بکار برده می شود.  (7)

این دانه  های خورد یا در اجزای  فعال  آفت کش غوط  شده و یا توسط آن پوش داده می شود در هر دو صور ت ، دانه های خورد خشک شده و آفت کش در داخل یا بالای دانه های خورد قرار گرفته و آفت را می کشند .(7)

آفت کش های گرانول از لحاظ خصوصیات کار برد بر زهر های پودری که دارای زیانهای می باشند، برتری دارد. چون گرانولها ،دانه های کوچکی هستــند که از انواع خاکهای رس بی اثر و یک محلول زهری همراه با یک محلول روغنی درست می شوند، بعداّ این ماده محلل به صورت بخار در آمده و سپس گرانول ها برای مصرف بسته بندی می شوند. اندازه دانه ها از(20 تا 80) مش (Mesh) در نوسان است فقط حشره کش ها و تعدادی از گیاه کش ها به بصورت  گرانوال تر کیب میکنــند. مقــدار  ماده موثر مسموم در گرانول ها از(1ـــ15) فیصد متغیر است. تعدادی از حشره کش ها ی را  که جهت مصرف در باغ ها و گیا هان زینتی در د ست می باشد آنرا به صورت گرانول تهیه می کنند. (7)

مواد گرانولی را میتوان در هر موقع از روز که سرعــت باد 20 میل در ساعت باشد، بدون هیچگونه مشکلی بکار برد و درین شرایط امکان استفاده از محلول پاش و پودر پاش وجود ندارد و مقد ار از ادویه زهری نیز به هـدر نمیرود گرانولها را نیز در  زمان کشت با کند ن زمین میتوان به خاک علاوه نمود تا ریشه نباتات را از حشرات ریشه ای محافظت کند یا این که میتوان زهر گرانول سیستمیک را به ریشه علاوه نمود تا نباتاتی را مثل انواع سبزیجات و گیاه های زینتی بتواند آنها را جذ ب کرده و به اعضای هوائی خود برسانند. (7)

گرد ها یا پود ر های زهری(Dusts):

با توجه به سابقه تاریجی ، استفاده از پودر های زهری ، ساده ترین نوع تر کیبات آفت کش ها بوده واز لحاظ مصرف آسانتر از بقیه ادویه ها می باشد ، به عنوان مثال گوگرد ماده زهری که بدون رقیق شد ن به روی نباتات جهت مبارزه با برخی از امراض و کنه ها مصرف می شود. یکی دیگر از قد یمترین پودر های که جهت کنترول مادرکیکان مصرف می شد ، اسید بوریک رامیتوان نام برد، مثالی از ماده زهری که همراه با مواد رقیق کننده از نوع فعال را میتوان ذکر کرد عبارتست از آفت کش یا قارچ کش های که پود ر گوگرد را به عنوان  ماده عامل  یا رقیق کننده آنها مصرف می کنند. جد ید ترین روش استفاده از پودر ها  بصورت ائروزول می باشد،

بد ین طریق که یک  پودر  را   در داخل یک نوع  گازی که بعنوان نیروی محرکه آن میباشد ، مخلوط کرده و بدین وسیله میتوان ار آن بطور مستقیم برای  گرد پا شی مثالهای منازل و ساختمانهای تجارتی در جهت کنترول حشرات بکار برد . پودر  های

  زهری علیرغم سهولت روش استعمال ، ترکیب و کار برد از لحاظ اقتصادی  در حداقل مصرف می باشند بخاطر این که میزان نشستن پودر ها بر روی نبات  خیلی کم می باشد مگر اینکه آن محل  در اثر رطوبت ، شبنم یا باران مرطوب شده باشد . بعنوان مثال در یک پودر پاشی هوائی استندرد در حدود (10 ـــ40) فیصد آن بروی نبات نشسته و بقیه بطرف بالا یا پائین به هدر می رود. (7)

ترکیبات کودی مخلوط با آفت کش ها(Fertilizer Combination): 

ترکیبات کود و آفت کش از جمله ترکیبات عمومی هستند که بمنظور مصرف فروخته شده و حاوی یک گیاه کش  جهت کنترول گیاه ن هرزه ، یک حشره کش برای کنترول حشرات  همرای با قارچ کش جهت کنترول تعدادی از امراض قارچی میباشد.

مخلوط های بصورت کود  افت کش سال ها است که در د ستر س زارعین مخصو صاّ در نواحی کمر بند کشت جواری  قرار گرفته و با ستورا لعمل مخوص ، بوسیئله توزیع کننده گان کود ها مصرف می شوند میتوان مخلوط آفت کش ــ کود را در یک نوبت و د ر زمان کشت بخاک علاوه نمود و از لحاظ اقتصادی و ذ خیره نیروی کار گر  مقرون به صرفه میبا شد.((3)

مواد تد خینی(Fumigants):

مواد تد خینی گروهی از مواد سست بنیان  میبا شند.  این مواد را به د اخل حمایل و قلا ده های حیوانات خا نگی تزریق کرده که بتــد ریج آزاد می شوند، این مواد پس از تصفیه تــد ریجی بروی بد ن حیوانات مؤثر واقع شده و حشرات را از بین می برند تابلیت ها و بلور های ضد کویه ( پا رادی کلورو بنزین و نفتالین ) بصورت بلور های  جامدی هستند که در شرایط در جه حرارت معمولی  اتاق به آرامی بصورت بخار در می آیــند و نیز بعنوان  یک ماده دور کننده وهم به عنوان حشره کش عمل می کند. مقدار کمی از آنها را میتوان برای دور کردن  سگ ها و گربه ها در جاهای که عــا د ت بخوابید ن دارند ، نیز بکار برد. مواد تد تخینی که مخصوص استفاده در خاک  می با شند نیز مورد  استفاده  قرار می گیرد جهت  از بین بردن نیماتود ها ی خا کزی ، لاروا ها و حشرات کامل و در موارد امراض نیز میتوان بکار برد بسته به نوع ماده تد خینی ،ممکن است برای  پوشاندن سطح خاک ورقه های پلاستکی به مد ت چند روز نیاز باشد تا ماده تصعیه شده را در خود نگهدارد   بتواند حد اکثر تاثیر را داشته باشد. احتمال استفاده از ین مواد در داخل منزل وجود ندارد و استفاده از آن توصیه نمی شود.(3)

مواد تلقیحی  "تزریقی"(:(Impregnating Materials

به موادی  گفته می شوند که فقط برای کنترول کویه لباس و حشرات چوب خوار در داخل مواد پشمی بکار برده می شوند. این  مواد د رآخرین مرحله خشکشوئی ، به مدت چند ین سال محصولات پشمی و گاه گاهی نیز لباسها  چرمی را با استفاده   از محلول های کلورین داراز خطر کویه  در امان نگه میدارد بهتر است در موقع آبکش کرد ن لباس ا ز مقدار کمی  حشره کش میتوکسی کلور که دارای دوام طولا نی می باشد، بر عیله آفات منسوجات و لارو های قانغـوزک های چرم خوار استفاده کرد. چوبهای مخصوص خطوط آهن ، پایه های تلفــون و برق ، پایه های صند ق پستی ، مواد چوبی  دیگر که با زمین اتصال دارند یا در داخل آن فرو رفته باشند  خیلی زود در اثر حمله حشرات مخصوصاّ موریانه ها و موجودات ذره بینی و قارچها ی خاکزی از بین می روند، مگر اینکه با قارچ کش ــ حشره کش ضد عفونی شوند. این طریق ضد عفونی به مد ت(40 ـــ 60) سال چوبها را محافظت می کند و د ر غیر این صورت  در هر (5 ـــ 10) سال باید آنها را  تعــویض کرد از حشره کش های از قبیل د یلد رین و کلورد ن برای محافظت چوبها از حمله مور یانه ها میتوان استفاده نمود.(3)

                                    

نكات ضروري استعمال آفت كش ها .

     1-  اشخاص که برای استعمال آفت کش هااستخدام میشوند .                                

     2- انتخاب آفت كشها .

3- حمل ونقل آفت كشها.

4- ذخيره كردن آفت كشها .

5- مخلوط كردن واستعمال آفت كشها .

6- طريقه استعمال آفت كشها .

7- منحديم كردن ضروف خالي وآفت كش هاي باقي مانده .(1)

1 :- اشخاص كه براي استعمال آفت كش ها استخدام ميشود.

a  -  تمام كسانيكه براي كاركردن آفت كشها استخدام ميشود بايد ازخطرات آفت

       کشها مطلع باشند.

b -   خدمات درماني قبلأ بايد تدارك ديده شده باشد .

c -   شماره تلفن وآدرس نزديك ترين مركزدرمان مسموميتها وجود داشته باشد. (1)

2 :-    انتخاب آفت كشها .

a      -   آفت كه بالاي آن مبارزه صورت ميگيرد بايد تشخيص داده شود .درصورتيكه

            درموردآفت شك دارند به نزديك ترين اشخاص صاحب نظربه تماس شويد.

    b - . مواد كيمياوي كه توسط افراد مسلكي توصیه شده انتخاب كنيد وبقاياي آنرا به

            فصل بعدي زرع استعمال نمايد . ..(11)

    c -  .بايد به ظروفيكي ادويه با آن مخلوط است بايد دست نزنيد واز احتياط كاربگيريد

d  -   فقط ادويه جات رانظر به ضروريات فصل نموعي خريداري كنيد .(3)

3 :-  حمل ونقل آفت كشها .

   a   -  . ظروفيكه توسط ادويه جات آلوده است بايد به علامات خطرنشاني شود .

    b  - . براي حمل ونقل ادويه جات كه سرآن باز است ويا طوري تصادفي بازميشود  

            درانتقال‌آن ازموترهاي سربازاستفاده نكنيم .

     -  c  درجاي كه ادويه وجود دارد بايد محافظ باشد ويا ازانتقال قوطي ها بشكه ها

            شكسته احتياط كنيد . (3)

4 :-  انبار ( ذخيره ) كردن آفت كشها  :

a  -اطاق ادويه جات هميشه بايد قفل باشد و درجاي كه مواد غذائي است نبايد ادويه

      جات انبارشود .

b  -ادويه جات بايد درجاي خشك ،مناسب ودورازنورآفتاب ودردرجه حرارت بالاتر

     ازنقطه يخ زدگي نگهداري شود

c - درپشت دروازه انبار نوشته (دراين جانزديك نشويدادويه جات است)نوشته شود.

d - ادويه جات بايد درظروف اصلي خود نگهداري شود وظروف راببنديد وچسپ

بزنيد .

e - ظروف آفت كش را گاه گاه امتحان كنيد اگرظروف پاره شده باشد درآن صورت

     ريخته آن را پاك كنيد .

f - دفترخريداري بالاي تاريخ ادويه جات دقيق شده وتاريخ تير آن رادوركند

g  -براي اشخاص كه درانباركارميكند بايد يك دست شوي گذاشته شود.

h  -درصورت آتش سوزي احتياط لازم رادرنظربگيريد.(3)

5 :-  طرزاستعمال ومخلوط كردن ادويه جات گ:

a  - قبل ازمخلوط كردن ادويه بايد به ليبل دوا توجع كنيد

b  -مطابق به ليبل ازلباس محافظوي استفاده كنيد.

c   -درموقع بازكردن ياريختن ادويه به ادويه پاش ازاحتياط كاربگيريد .

d - اندازه مورد ضرورت رادقيق اندازه كنيد وازوصيله مناسب كاربگيريد .

e - ا دويه كه ازضروف بيرون ريخته باشد بايد پاك شود وادويه كه بالاي جلد ريخته

     است بايد باصابون شسته شود واگرادويه به لباس تماس كرده باشد درآنصورت

     لباس خويش را تبديل كنيد .(3)

6:- طريقه استعمال آفت كشها .

a -  لباس ووسايل مناسب كه مورد ضرورت است پوشيده ويا باخود داشته باشد.

b -  دررابط باپمپ اسپري تنظيم درست شده باشد رضايت بخش باشد استفاده كنيد .

c -  ادويه جات رابه قدري توسیع شده به كارببريد ومصرف كنيد درروزهاي ابري

      وباد كه تاهنوزپودرومحلول به زمين فكس نشده باشد دوباره استفاده نكنيد.

d -  بادواپاشي به حشرات مفيد آسيب نرسانيد اگرآفت دشمن طبعي آن درآن مزرع

     مقابل است نبايد دواپاشي شود دروقت گرده افشاني نيزدواپاشي صورت نگيرد.

e -  ازبرخورد آفت كش ها به دهن ،چشم ،بيني،خود داري كنيد وبه خاطرباز كردن

     آفت كش ها ازدهن كارنگيريد .

f -   وقت تعين برداشت حاصل ازادويه پاشي خودداري كنيد .

g -  تماس وسايل كه درادويه پاشي استفاده شده است تميزكنيد .

h -  بعد ازدواپاشي بايد بدن خود رابشويد ولباس خود را تبديل كنيد .

i -   يك ياداشت ازتاريخ ونوع استعمال دواداشته باشيد.

j -   درصورت ازنبات استفاده ميكنيم بايد به ليول نبات مراجع كنيد . (3)

7:- محديم كردن ضروف خالي آفات كش ها ي مصرف نشده .

a  - ضروف تمام شده ادويه رابه طوري كلي خالي كرده وبشويد .

b  - ازپمپ اسپري مجددأ استفادهه نكنيد و. ضروف راخالي كنيد ومواد را دست كم45 سانتي

      مترزيرخاك دفن كنيد محل

      دفن را بايد نشاني كنيد ودور ازمنابع آبي وذخايرباشد.

c  -  ضروف شيشه اي رابشكنيد زيرخاك كنيد

d  -  ضروف كاغذي وچوبي را به استسناي گياه كش ها بسوزانيد وازدود آن دوري كنيد.

e  -  قطي ها ي فلزي را دو غاريكي ازبالا ديگرازپايان كرده زيرخاك دفن كنيد و

f  -  بعد ازتماس باآفات كش ها حمام كنيد ولباس.(3)

روشهاي استفاده از آفت کش ها :

استفاده ازآفت کش هاوابستگي به عوامل مختلف از جمله نوع بيماري ،محلهاي استقرار ،         عامل بيماري واقتصادي بودن آن بستگي دارد .

ادويه جات به طريقه هاي مختلف مانند ضدعفوني كردن تخم ،محلول پاشي ،گرده پاشي ،ضدعفوني كردن خاك ،محلول ريزي در خاك ،فروبردن اندام گياه درمحلول ادويه. (1)

1 .ضدعفوني گردن تخم واندام گياه .

 تخم گياه را ضدعفوني ميكنيم كه تا ازبيماريزا جلوگيري كرده باشيم .(1)

2.محلول پاشي :

محلول پاشي يكي از معمول ترين طريقه كنترول قارچها ،گياهان هرزه وحشرات ميباشد بالاي اندامهاي آنها پاشيده شده وآنها راازنموبازميدارد.(1)

3.گرده پاشي :

بعضي از باغداران گرده پاشي رابه علت آساني كارانجام ميدهند اين نوع اقتصادي نبوده وتوسط باد به كنارمزرعه انتقال ميكند وهمچنان پوشش ضعيف در روي گياه است وامروز كمتر كار برد دارد .(1)

4.فروبردن اندام گياه در محلول ادويه :

بعضي ازاندامهاي گياهان را قبل از بزر داخل محلول كرده وبعداُ آنرا بذر ميكنيم  مانند كچالو وغيره. (1)   

5.محلول پاشي در خاك :

معمولآ بعد ازبرداشت گياه ويابعد ازعمليه كشت پاشيده ميشود . (1)

6.مدفون كردن آفت کش بشكل جويچه اي:

ادويه رابصورت پودر ويامحلول دور تر ازنبات دركشت هاي قطاري ودر ختان ميريزيم وبعداّ آبياري ميكنيم. (1)

7.استعمال به طريقه كپسول :

اين ادويه را به قسم كپسولهاي گازي به زمين 2-3 هفته قبل از بزر دفن ميكنيم كه اين طريقه بعد از چند روز كفيده وتوسط منفذ خاك انتقال ميكند وباعث ازرفتن پرازيت هاي خاكي ميشود.(1)

خطرات از ناحیه افت کش ها HAZARD OF PESTICIDES

 افت کش ها مواد سمی اند و مواد سمی انرا گویند که در اثر داخل شدن شان از طرق مختلف بداخل بدن به مقادیر مختلف قادرمیباشد که باعث نقض و انحراف فعالیت های حیاتی گردید ه و تحت شرایط معین به حالت مسمومیت حاد و حتی سبب مرگ انسان میگردد .(3)

یا به عبارت دیگر زهر یت عبارت از خواص افت کش ها است که به مقادیر کم میتواند فعالیت های نورمال حیاتی ارگانیزم ها را به هم زده و سبب مسمومیت و حتی مرگ ارگانیزم گردد دراثنای کنترول کیمیاوی انسان بصورت مستقیم ویا غیر مستقیم به خطر مسموم شدن مواجه است فروش افت کش ها در دنیا بی اندازه بالارفته است دستگاه ها ی صنعتی مئولد افت کش ها سالانه درحدود چها ر بلیون پوند افت کش ها تولید میگردد .(3)

آفت کشها به چه تر تیب دربدن جذب میشود.

آفت کش ها به چهار طریق بداخل بدن میشود. که باعث مریضی حتی سبب مرگ میشوند عبارتند از.

1-   ازطریق جلد

2-   از طریق دهن

3-   ازطریق بینی

4-   ازطریق چشم

1)   از طریق جلد 

   

این طریق بسیار معمول آفت کش ها درجلد است . آفت کش ها ممکن درهنگام مخلوط کردن یا بار کردن یا نابود ساختن بار جامه روی جلد پاش شوند یا بریزند. بعضی قسمت ها ی بدن دخول آفت کش ها را نسبت به سایرقسمتهای بدن سریعتر اجازه میدهد.دراینصورت گفته میشودکه درجه جذب آن قسما بلند است.  (7)

درجه جذب آفت کش هادربدن
1	پوست سر	35  %
2	پیشانی	40%
3	سوراخ گوش	50%
4	شکم	20%
5	بازو	8%
6	کف دست	10%
7	پوست خصیه ها	99%
8	پا ها	15%

2)   ازطریق دهن

بسیاری اوقات آفت کش ها از بار جامه ( قطی, با بوتل وغیره) که نام آنها بالای آن درج است گرفته شده در یک ظرف دیگری که فاقد نام ومشخصات آفت کش است. انداخته شده و نگهداری میشود و بعدا موضوع فراموش شده و به فکر آب مشروب وغیره نوشیده میشود. هنگامیکه کارگران بعد ازدست زدن به آفت کش ها نان بخورند آب بنوشند ویا سگرت بکشند آفت کش ها ازطریق دهن داخل بدن شان میگردد. (7)

3)   از طریق بینی

راه سوم که مردم مسموم میشوند از طریق تنفس کردن قطرات ویا پودر آفت کش ها بوده ویا هنگامیکه آفت کش ها از طریق بینی , گلو , و شش داخل جسم میگردد . هنگامیکه کارگران وسایل محافظتی لازم را استعمال ننمایند آفت کشها را تنفس میکنند.(7)

تعمرات که تهویه آن ضعیف باشد. چانس مواجه شدن کارگران را با آفت کش ها زیاد میسازد اشخاصیکه آفت کش ها را بفروش میرسانند باید دقیقا متوجه این امر گرددند.(7)

4)   ازطریق چشم

طریقه چهارم که یک شخص بواسطه آفت کش ها مسموم میشوند هنگامی است که آفت کش ها از طریق چشم داخل جسم میگردد آفت کش هایکه داخل چشم میشوندانسان را مریض ساخته باعث کوری ویا مرگ میگردد اگر کارگران در هنگام کار انداختن آفت کش هااز یک ظرف به ظرف دیگر چشم های خودرا درست نپوشانند ویا محافظه ننمایند به آسانی در چشم شان داخل میگردد اگر یک کارگریکه با دستان خود به آفت کش ها دست زده باشد چشمان خودرا بمالد به خطر مسموم شدن با آفت کش ها مبتلا میگردد.(7)

مسمومیت

 مسمومیت به دو قسم واقع میگردد 1- حاد 2- متداوم

1     مسمومیت حاد : عبارت از مسمومیت است که یک شخص با تماس یک مرتبه با                       افت کش ها مسموم گردد   

   - 2مسمومیت متداوم : یک شخص ممکن چندین مرتبه با یک مقدار بسیار کمی             افت کش ها در تماس شود که این مقدارکم شاید در اول مضر تمام نشده ولی به مرور زمان در سیستم بدن تجمع کرده و بالاخره سبب مسمومیت یا مریضی میگردد که این حالت بنام مسمومیت مزمن نیز یاد میگردد. (7)

ارگنو کلورین میتواند در بدن خصوصا درانساج شحمی ذخیره شود همچنان ارگنو کلورین ها میتواند که در بدن مادر ذخیره شده و از وجود مادر به جنین و طفل که تولد میشود انتقال میگردد که طفل تولد شده دروجودش شاید دارای افت کش ها باشد و هم چنان افت کش ها ی گروپ ارگنو کلورین میتواند در شیر مادر ذخیره شده از طریق شیر داخل بدن طفل گردیده و سبب مسمومیت ان گردد.(7)

مقدار کشنده یا LD 50:

  با وجودیکه تمام افت کش ها به یک مقدار معین دوز برای انسانها کشنده اند ولی بعضی ها نظر به برخی دیگر شان دارای خطر زیادی میباشد.(3)

علما یک طریقه را دریافت نموده اند که به اساس ان شدت زهریت افت کش ها را درجه بندی می نمایند علما افت کش ها را معمولا بالای موش ها و خر گوش هایکه حیوانات تجربوی اند امتحان میکنند ماده کیمیاوی بالا ی پوست حیوان تطبیق گردیده و یا به حیوان خورانیده میشود و یاذریعه حیوان تنفس میگرددبعدا تعین میکنند که چه مقدار افت کش برای کشتن نیم یا 50% یا LD 50 می نامند یا به عبارت دیگر عبارت از مقدار افت کش که برای کشتن پنجاه فیصد حیوان تجربی ضرورت است.(3)

هدایت آفت کش ها

  ادویه جات کیمیاوی و زراعتی بصورت کل دارای ورقه معلومات یا لیبل میبا شد .کارکردن با دوای بدون لیبل خطرناک است .دروقت کار با ادویه جات مذکور حتما باید مواظب بود که دارای لیبل باشد .(6)

لیبل طور معمول باید هدایات ذیل را دارا باشد:

1.    موارد استعمال : به خاطرجلوگیری کدام آفت بالای کدام نبات یا نباتات.

2.    مقدار استعمال ( DOSE):مثلا چقدر دوا و چه مقدار آب یا چه مقدار دوا در چقدر ساحه وغیره.

3.    زهریت : آفت کش به چه پیمانه زهر است.

4.    ترکیب: اجزای فعال و اجزای غیر فعا ل.

5.    فارمولیشن : به شکل مایع, گرنیول , پودر وغیره.

6.    نام تجارتی : عبارت از نام دوا یکه از طرف کمپنی تهیه کننده برایش داده شده.

7.    وزن مجموعی : وزن دوا با با رجامه .

8.    وزن خالص : وزن آفت کش.

9.    علامات : بخاطر متوجه ساختن استعمال کننده گان راجه به زهری بودن آفت کش به کا ر میرود.

10.           خطرات برای انسانها , حیوانات ومحیط زیست.

11.           خطرات کیمیاوی وفزیکی : قابلیت انتقال یا انفجاررا دارد.

12.           ترتیب ذخیره: سربوتل باید طرف بالا باشد.

13.           هدایت راجع به ازبین بردن بارجامه.

14.           ورود مجدد به مزرعه : تاثیر دوا تا چند روز یاقی است.

15.           نام تولید کننده : دوا توسط کی تولید میشود.

16.            تاریخ تولید: چه وقت تولید شده.

17.            تاریخ ختم : تا چه وقت قابلیت استعمال را دارد   

18.            دیگر معلومات.  (6)

مشخصات که در لیبل ادویه موجود باشد قرار ذیل

1- نام کیمیاوی         ( chemical name   )

2- نام تجارتی          ( commercial name)

3- ماده فعال            ( active ingredients)

4- آدرس کمپنی        ( company address)

5- خواص فزیکی     ( physical action)

6- موارد استعمال      ( usage    )

7- وزن خالص         ( pure Wight

9- تدابیر احتیاطی     ( precaution)

10- ال – دی –         (LD 50)

11-هدایت برای مصرف کننده گان ........   ( 6)

نتجه گيري :

جوامع كه مادرآن زنده گي ميكنيم جوامع فقروگرسنگي است كه مردم اين جوامع اكثرأ

درزراعت كارميكنند ومعيشت زندگي شان را براورده ميكنند.

امروزكه 80-90% اقتصاد كشوررازراعت تشكيل ميدهد مگربااين همه مشكلات توجع خاص درباره زراعت صورت گرفته نشده است وهچ ارگان زراعت راحمايت نكرده است اگرشده بسيارناچيز است

زراعت دركشورما نسبت به كشورهاي ديگرجهان عقب مانده است وعلت عقب

مانده گي آن بيسوادي است كه مردم افغانستان به آن روبرواست .

علت كه زراعت عقب مانده است استفاده نادرست ازعلم زراعت وطريقه بزر وكشت نبات واستفاده نادرست ادويه جات ميباشد . دهاقين كه ادويه جات را استعمال ميكنند ازدوز تعين شده كه بالاي ليبل ادويه است آگاهي ندارند ،ووقت استعمال ادويه جات رانمي فهمند همين علت است كه كيفيت مواد زاعتي درافغانستان به سطح پاين قراردارد . ونيز نبودن امكانات براي متخصصين زراعت يگانه علت عقب مانده گي شده ميتواند ،ونيزيگانه علت عقب مانده گي بي توجه محصولان زراعت مي باشد كه از ساحه بازديد نميكند .

ودرآخرازتمام اشخاصكه وظيفه اين كاررابه عهده دارند خواهش ميكنم كه دراين موضوع دقت كنندونظربه خصوصيات پستي سايد ها عمل كنند ومرجع كه پيستي سايد را به فروش ميرسانندازدقت كارگرفته ازعمل ونقل وغيره مواد ادويه جات است دقت نمايند وازاشخاص فني دراين موركاربگيرند

 

منابع

1-  الهي نيا .داكترسيد علي .(1382) بيماري شناسي گياهي وشناخت قارچ ها و

     سايرعوامل بيماريها درگياهان .ص ص ص 65 –89 )

     

2- ثنائی غلام حسین  1357  آفت کش ها و کار برد آنها انتشارات دانشگاه تهران

     ص ص 11—48 )

3-  جرج ووير.ترجمه سليمان نژاديان . ابراهم (1377) خود آموزآفات كش ها

     انتشارات دانشگاه تهران  ص ص ص 45-46-85-95

4 - میرموئدی علی نقی 1382  حشره شناسی کشاورزی آفات وکنترول آنها

    انتشارات طاق بستان   ص ( 657 )

5 -flint  Mary Louse     1949     شناخت بر مدیریت تلفیقی آفات

     انتشارات عمیدی   ( ص ص 35 –279 )

                                      

6 -      (google )  .gave. ab. com www.agric

“http: //www.plant protection.blogfa.com  )       googl 7 – (